Pieśń Organizacyjna
Pieśń Organizacyjna
Embedded Files
Definicja
Definicja
Pieśń Organizacyjna (także Pieśń ZS lub Marsz Strzelców 1863 r) - jest nią marsz strzelecki "Hej Strzelcy Wraz". Pieśń ta jest spuścizną, odziedziczoną przez ZS po powstańcach styczniowych 1863 roku. Śpiewana była przez Strzelców przedwojennych i międzywojennych, przez I Brygadę Legionów i wszystkie formacje polskie walczące o niepodległość w okresie I wojny światowej. Pieśń organizacyjna wykonywana jest przy wszystkich okolicznościach takich jak akademie, ogniska, defilady, zjazdy powitania przełożonych oraz wszystkich oficjalnych przeglądów pododdziałów (z wyjątkiem tych wykonywanych przez Władze Naczelne kiedy odśpiewywany jest Marsz Uroczysty ZS). Pieśń jest widomym znakiem łączności duchowej obecnego Strzelca z poprzedzającymi go pokoleniami oraz wspólnej wiary strzeleckiej wszystkich istniejących organizacji i członków Strzelca.
Historia
Historia
Melodia i słowa czterech oryginalnych zwrotek napisana przed Powstaniem Styczniowym w 1862 roku przez Władysława Ludwika Anczyca herbu Ancuta (poetę, dramatopisarza, wydawcę, tłumacza, działacza ludowego), jednego z najbardziej znanych twórców utworów o tematyce ludowej, powstańczej i patriotycznej. W czasie Powstania Styczniowego staje się ona jedną z najpopularniejszych utworów. Pieśń była częścią cyklu Pieśni zbudzonych skomponowanych w tym samym czasie przez Anczyca, ale wydanych drukiem dopiero przez jego wnuka w 1916r.
Pieśń o wyraźnym antycarskim, antyrosyjskim wyrazie. Porównanie cara do Czyngis-chana i liczne przywołania Azji, nawiązują do 200 lat mongolskiej okupacji rusi moskiewskiej, która skutkuje tyranią i brutalnością zaborcy. Wiele ustępów ma formę krótkich, wojskowych komend zachęcających do walki i odwołuje się bezpośrednio do gry na trąbce. Tekst wielokrotnie woła o opatrzność boską bezpośrednio lub poprzez wstawiennictwo Matki Boskiej Jasnogórskiej.
W okresie I Wojny Światowej trzy kolejne zwrotki dopisuje Kazmierz Andrzej Czyżkowski - legionista i peowiak. Po odzyskaniu niepodległości Pieśń w takiej rozszerzonej siedmiozwrotkowej formie trafia do oficjalnych śpiewników strzeleckich.
Na melodię Pieśni Organizacyjnej ułożona została także Pieśń Hufców Przysposobienia Wojskowego.
Pieśń ze względu na duży wpływ na kulturę II RP, występuje w nagrodzonym Oskarem filmie "Pianista" Romana Polańskiego. W jednej ze scen pijani niemieccy żołnierze wymuszają na głównym bohaterze i innych warszawskich żydach zaśpiewanie wesołej piosenki, na co intonowane jest "Hej Strzelcy Wraz".
Tekst
Tekst
Tekst za Śpiewnik Strzelecki Szkoły Junaka wydanym przez ZS w 1933.
1.
Hej strzelcy wraz, nad nami Orzeł Biały,
A przeciw nam śmiertelny stoi wróg!
Wnet z naszych strzelb piorunne zagrzmią strzały,
A lotem kul kieruje Zbawca Bóg!
Więc gotuj broń, a kule bij głęboko,
O ojców grób bagnetem poostrz stal!
Na odgłos trąb twój sztuciec¹ bierz na oko,
Hej, baczność! Cel i w łeb lub serce pal!
Hej trąb, hej trąb!
Strzelecką trąbką w dal!
A kłuj, a rąb, a kłuj, a rąb!
I w łeb lub serce pal!
2.
Wzrósł liściem bór, więc górą, wiara strzelcy,
Masz w ręku broń, a w piersiach święty żar,
Hej, Moskwa tu, a nuże tu wisielcy,
Od naszych kul nie schroni kniaź, ni car!
Raz przecie już zabrzmiały trąbek dźwięki,
Lśni polska broń, jak złotych kłosów fal,
Dziś spłacim łzy sióstr, matek i wdów jęki,
Hej baczność! Cel i w łeb lub serce pal!
Hej trąb, hej trąb!
Strzelecką trąbką w dal!
A kłuj, a rąb, a kłuj, a rąb!
I w łeb lub serce pal!
3.
Chcesz zdurzyć nas, oszukać chcesz nas czule,
Plujem ci w twarz, za morze twoich łask!
Amnestją twą owiniem nasze kule,
Odpowiedź da huk armat, kurków trzask.
Do Azji precz, potomku Dżengishana,
Tam naród twój, tam ziemia carskich pól,
Nie dla ciebie krwią ziemia nasza zlana,
Hej baczność! Cel i w łeb lub serce pal!
Hej trąb, hej trąb!
Strzelecką trąbką w dal!
A kłuj, a rąb, a kłuj, a rąb!
I w łeb lub serce pal!
4.
Do Azji precz, tyranie, tam siej mordy,
Tam ziemia twa, tam panuj, tam twa śmierć,
Tu Polska jest, tu zginiesz i twe hordy,
Lub naród w pień wymorduj, wysiecz, zgnieć!
O Boże nasz, o Matko z Jasnej Góry,
Wysłuchaj nas! niech korna łza i żal
Przebłaga Cię! Niewoli zerwij sznury!
Hej, baczność! Cel i w łeb lub serce pal!
Hej trąb, hej trąb!
Strzelecką trąbką w dal!
A kłuj, a rąb, a kłuj, a rąb!
I w łeb lub serce pal!
5.
Graj trąbko, graj, jak grałaś przez wiek cały
Do marszu tym, co szli do Polski bram.
Słysz, bracie, słysz, minionych lat sygnały
Sztafety znak z kolei dają nam.
Więc gotuj broń, a kule bij głęboko,
O ojców grób bagnetem poostrz stal!
Na odgłos trąb twój sztuciec bierz na oko,
Hej, baczność! Cel i w łeb lub serce pal!
Hej trąb, hej trąb!
Strzelecką trąbką w dal!
A kłuj, a rąb, a kłuj, a rąb!
I w łeb lub serce pal!
6.
Bagnetów szturm wolności zdobył szaniec,
Zwyciężył duch mężnością rąk i nóg.
Lecz biada, aby zwijać straż u granic,
Gdy na przedpolach czyha zdrajca wróg.
Więc gotuj broń, a kule bij głęboko,
O ojców grób bagnetem poostrz stal!
Na odgłos trąb twój sztuciec bierz na oko,
Hej, baczność! Cel i w łeb lub serce pal!
Hej trąb, hej trąb!
Strzelecką trąbką w dal!
A kłuj, a rąb, a kłuj, a rąb!
I w łeb lub serce pal!
7.
Bałtyku szum, że nasza sprawa święta,
Od wieków huczy aż do Karpat wał!
Na bój zaprawia orzeł swe orlęta,
By porwać je na pierwszy odgłos dział!
Więc gotuj broń, a kule bij głęboko,
O ojców grób bagnetem poostrz stal!
Na odgłos trąb twój sztuciec bierz na oko,
Hej, baczność! Cel i w łeb lub serce pal!
Hej trąb, hej trąb!
Strzelecką trąbką w dal!
A kłuj, a rąb, a kłuj, a rąb!
I w łeb lub serce pal!
Zapis nutowy Pieśni Organizacyjnej, Źródło: Regulaminy ZS. Cz. 2, Regulamin komend, Warszawa, 1934
¹ Sztuciec - staropolska forma słowa sztucer - myśliwska broń palna z gwintowaną lufą (krótszą niż w karabinach) używana podczas Powstania Styczniowego do strzelań precyzyjnych.
Bibliografia
Bibliografia
Zbiór materiałów do próby organizacyjnej Związku Strzeleckiego: praca zbiorowa, Warszawa, 1935
Śpiewnik strzelecki szkoły junaka : dla organizacyj przysposobienia wojskowego, Warszawa 1933
Regulaminy Związku Strzeleckiego. Cz. 2, Regulamin komend, Warszawa, 1934
Śpiewnik Niepodległości, Warszawa 1920
Page updated
Google Sites
Report abuse